Trong thế giới nhượng quyền, bạn – người chủ hệ thống – có quyền hợp pháp đưa ra nhiều quyết định quan trọng. Nhưng có một câu hỏi quan trọng hơn: quyết định đó có đúng đắn không?
Hãy tưởng tượng bạn là người nắm tay lái cho một chiếc tàu lớn với hàng chục hoặc hàng trăm franchisee. Mỗi quyết định bạn đưa ra sẽ ảnh hưởng đến họ – từ cách vận hành, chi phí, tinh thần đội ngũ cho đến cả sự tin tưởng vào thương hiệu.
Đó là lý do vì sao mô hình “Three Franchise Decision Lens” – 3 Lăng Kính Ra Quyết Định ra đời, giúp bạn không chỉ ra quyết định đúng mà còn được ủng hộ và hiệu quả lâu dài.
Mô hình 3 Lăng Kính: Legal – Practical – Political
Ba vòng tròn trong hình trên đại diện cho ba yếu tố không thể thiếu trong mọi quyết định chiến lược:
1. Legal – Pháp lý
- Quyết định này có đúng hợp đồng, đúng luật không?
- Bạn có quyền làm điều đó theo Franchise Disclosure Document (FDD) không?
- Có vi phạm gì trong thỏa thuận với franchisee không?
2. Practical – Thực tiễn
- Liệu có khả thi để triển khai trên toàn hệ thống không?
- Đội ngũ nội bộ có đủ năng lực và thời gian để triển khai không?
- Franchisee có thể thích ứng kịp không?
3. Political – Chính trị nội bộ
- Franchisee cảm thấy gì về quyết định này?
- Quyết định có làm tổn hại sự tin tưởng, tinh thần hoặc văn hóa thương hiệu không?
- Có thể giải thích rõ ràng, tạo sự đồng thuận và ủng hộ không?
Tâm điểm của 3 lăng kính: Đưa ra quyết định toàn diện
Khi một quyết định đáp ứng cả 3 yếu tố trên, bạn chạm được vào “bullseye” – điểm tối ưu nhất cho toàn hệ thống franchise.
Case Study: Thay đổi danh sách thiết bị bắt buộc
Tình huống:
Bạn muốn thay đổi danh sách thiết bị bắt buộc trong hệ thống – bổ sung máy POS mới.
➤ Lăng kính pháp lý:
- Theo hợp đồng, bạn có quyền yêu cầu franchisee thay đổi.
➤ Lăng kính thực tiễn:
- Nếu bắt buộc toàn hệ thống thay đổi ngay lập tức, gánh nặng tài chính và logistics sẽ rất lớn.
- Giải pháp: Áp dụng ngay với franchisee mới, franchisee cũ có 18 tháng để triển khai.
➤ Lăng kính chính trị:
- Bạn triển khai khảo sát toàn hệ thống, nhận phản hồi và đồng thuận từ franchisee.
- Nhờ vậy, quyết định không gây phản ứng tiêu cực mà còn được ủng hộ.
Vì sao bạn nên áp dụng mô hình 3 Lăng Kính?
- Giúp giảm thiểu mâu thuẫn và kiện tụng trong hệ thống
- Nâng cao niềm tin và sự ủng hộ từ franchisee
- Đảm bảo mọi sáng kiến đều khả thi và bền vững
- Tạo ra văn hóa minh bạch và dân chủ trong nhượng quyền
Câu hỏi thường gặp (FAQs)
- Tôi đã có quyền hợp pháp, sao phải quan tâm đến yếu tố “chính trị”?
→ Vì franchisee không chỉ tuân thủ, họ cần tin tưởng và cam kết. Chính trị ở đây là cảm xúc và sự trung thành của họ với thương hiệu. - Có cần khảo sát ý kiến mọi lần đưa ra quyết định không?
→ Không phải lúc nào cũng cần, nhưng với những thay đổi lớn, giao tiếp hai chiều luôn tốt hơn mệnh lệnh một chiều. - Thế nào là “quyết định thiếu thực tiễn”?
→ Ví dụ: Áp dụng hệ thống phần mềm mới mà đội ngũ không được đào tạo đầy đủ, gây tê liệt hệ thống. - Nếu chỉ 1 trong 3 lăng kính không đạt, có nên triển khai không?
→ Tốt nhất là điều chỉnh lại giải pháp để đạt được sự giao thoa ở giữa 3 yếu tố. - Mô hình này phù hợp với giai đoạn nào của franchise?
→ Phù hợp ở mọi giai đoạn, đặc biệt quan trọng trong giai đoạn mở rộng nhanh. - Làm sao xây dựng đội ngũ có tư duy ra quyết định theo 3 lăng kính?
→ Đào tạo nội bộ, thực hành qua case study, và xây dựng hệ thống đánh giá quyết định theo 3 tiêu chí này.
Kết luận: Ra quyết định có tâm, có tầm và có chuẩn
Franchise không phải là mô hình “điều khiển từ xa”. Mỗi quyết định đưa ra cần không chỉ hợp pháp, mà còn thực tiễn và có sự đồng thuận. Khi áp dụng mô hình Three Franchise Decision Lens, bạn không chỉ là một người lãnh đạo giỏi – bạn đang trở thành kiến trúc sư của một cộng đồng thương hiệu bền vững.
